МАКСІМ БОГДАНОВІЧ.
ВЯНОК
кніжка выбраных вершоў.
ВІЛЬНЯ, ДРУКАРНЯ МАРЦІНА КУТЫ.
1913.
ВЯНОК НА МАГІЛУ
С. А. ПОЛУЯНУ
(† 8 КРАСАВІКА 1910 Г.)
Вы, хто любіце натрапіць
Між страніц старых, пажоўклых
Кнігі, ўжо даўно забытай,
Блеклы, высахшы лісток, —
Праглядзіце гэты томік:
Засушыў я на паперы
Краскі, сьвежые калісьці,
Думак шчырых і чуцьця.
Этотъ листокъ, что изсохъ и свалился,
Золотомъ вечным горитъ въ песнопеньи.
А Фетъ.
O voi, ch’avete gl’intelletti sani
Mirate la dottrina, che s’asconde
Sotto’l velame degli versi strain.
Dante. Inf. IX.
Чуеш гул? — Гэта сумны, маркотны лясун
Пачынае няголасна граць:
Пад рукамі яго, разважаючы сум.
Бытцым тысячы, крэпка нацягнутых, струн,
Тонкаствольные сосны звіняць.
І ці трэба казаць, чаму сціхла рэка,
Не шасьцяць у палёх каласы
І аб чым шэпаціць галасок вецерка
Што зіяе-дрыжыць на лісьцёх лазьняка:
Кроплі сьлёз, ці халоднай расы?
1910.
Стаяў калісь тут бор стары
І жыў Лясун у тым бары.
Зрубалі бор. — лясун загінуў.
Во сьлед яго ад тэй пары:
Сваё люстэрка ён пакінуў.
Маўляў у іншы сьвет вакно
Ляжыць, спакойнае, яно,
Жыцьцё сабою адбівае
І ўсё, што згінуло даўно,
У цёмнай глыбіні хавае.
Сонцэ ціха скацілося з горкі;
Месяц белы заплаканы сьвеціць,
Агледае бахматые зоркі,
Цягне з возера срэбные сеці.
У іх русалкі заблуталі косы, —
Рвуць і блутаюць срэбрные ніці
Ноч плыве над зямлёй, сее росы,
Ноч шапочэ русалкам: "засьніце"...
Сівавусы. згорблены, я залег між цінай,
І гадамі грэюся — сплю на дне рэкі.
Твар травой аблутана, бытцым павучынай,
Засыпаюць грудзі мне жоўтые пяскі.
Над вадой ля берэга, ціха сьпіць асока,
Ды лаза зялёная жаліода-шуміць,
Хвалі ціха коцяода і бягуць далёка, —
І усё навокала сном адвечным сьпіць.
У цёмным небі—хараводы
Сіневатых зорак,
У цёмным небі сьвеціць месяц
Залатым сярпом...,
Мы ўжо выйшлі с цесных, душных
Падзямельных норак,
На зімовы цёпды вырай
Цягнемся-паўзём.
У полі, у лесі нам усюды
Праляглі дарожкі!
Устужкай рушымся між пушчы,
На сам перад — я.
Зіхацяць маей кароны
Залатые рожкі,
Цёмным блескам адлівае
Уся луска мая.
Нам ня трэба ні ад чога
Ноччу абароны, —
А спаткаем чэлавека,
Порт разсьцеле ён:
Залаты ражок яму
Я ураню с кароны,
І праз белу палатніну
Дальш мы папаўзём.
Панурая, вялізная жывёла
Па шыры неба ў даль марудна праплывае.
Усё сціхла. Але вось паветрэ разсекае
Агністы меч і зіхаціць вясёла.
Ударыў ён—і грукат пракаціўся;
Мігае грозны меч, удары не змаўкаюць.
І у ніз халодные бічы крыві сьцекаюць,
А людзі кажуць: гэта дождж праліўся.
У небі — ля хмары грымотнай—празрыстая, лёгкая хмара
Шпарка плыла, і абедзьве чагось чырванелі ад жару.
Злінда жадалі яны зрабіліся-б хмарай магутнай,
Але даігёка іх вецер разнёс, наляцеушы нячутна.
Дробным дажджом над зямлёй, як сьлезамі, адна пралілася;
Гулкім раскатам грымотаў другая у атказ азвалася.
І па асобку загінулі хмары бяздольные тые,
Чуючы у небі, як вецер над сьмерцьцю іх радасна вые.
У чарцы цёмнай і глыбокай
Плешчэ, пеніцца віно;
Хмелем сьветлым і халодным
Калыхаецца яно.
І хістаецца асока,
І шушць высокі бор,
А у душы не замаукае,
Струн вясёлых перабор.
Огдянись — и міръ вседневный
Многоцветенъ и чудесенъ.
А. Фетъ.
Прывет табе, ясыцьцё на волі!
Над галавой — дубоў павець,
Віднеюць неба, горы, поле
Праз лісцьцяў сець.
Лахмоцьця ценяу на палянах
Схаваушы золата ляжаць;
Яго слаі с пад дзір парваных
Аж зіхацяць.
А к ночы свой чырвоны веер
У небі сонцэ развярне
І разварушэны ім вецер
У даль памкне.
Калі жэ пабляднее золак
І цёмнай зробіцца вада
Зазьяе серабром іголак
Зор грамада.
І роуна мілымі зрабіцца
Здалеюць яркі блеск і цень,
Той дзень, што мае нарадзіцца,
І знікшы дзень.
