Як жа гэта было дурна, бессэнсоўна, як жа неверагодна гэта раздражняла, што яшчэ чатыры дня трэба было цярпець да таго, калі яму можна будзе вядзьмарыць… Але Гары прыйшлося прызнаць, што ад гэтага парэза на пальцу яму ўсё роўна было не выратавацца. Яго ніколі не вучылі, як гаіць раны, і калі ён падумаў аб гэтым зараз, — у святле пабудовы планаў — гэта апынулася вялікім прабелам у яго адукацыі. Разумова робячы нататку, каб не забыцца спытаць Герміёну, як гэта робіцца, ён выцер вялікім кавалкам туалетнай паперы столькі гарбаты, колькі змог, перш чым зноў пайсці ў спальню і зачыніць за сабой дзверы.

Раніцу Гары правёў, цалкам спусташаючы свой школьны куфар, чаго ён не рабіў з тых часоў, як упершыню адправіўся ў школу шэсць гадоў таму. У пачатку вучэбнага года ён звычайна выцягваў толькі тры чверці змесіва, якое ляжала зверху, замяняючы яго на новыя рэчы або складаючы зваротна, пры гэтым пакідаючы прыстойны пласт халусця на дне: старыя пёры. Сушоныя вочы жукоў, шкарпэткі без пары, якія ўжо былі не па памеры. Некалькі хвілін таму Гары запусціў руку ў куфар, нечакана адчуў востры боль у безыменным пальцу правай рукі і, выняўшы яе, убачыў даволі шмат крыві.

Цяпер ён дзейнічаў акуратней. Зноў стоячы на каленах перад раскрытым куфарам, ён даследаваў самае дно, адкуль дастаў значок, які мігцеў надпісамі: “ПАДТРЫМАЙ СЕДРЫКА ДЫГАРЫ” і “ПОТЭР — СМУРОДНІК”, Брыдаскоп, які трэснуў і знасіўся, і залаты медальён з занатоўкай, падпісанай Р.А.Б, а затым ён, нарэшце, выявіў крыніцу сваёй раны. Ён адразу пазнаў яго. Гэта быў двухцалёвы аскепак зачараванага люстэрка, якое яму падарыў яго памерлы хросны бацька Сірыюс. Гары адклаў асклепак у бок і прамацаў дно зноў, спрабуючы знайсці іншыя аскепкі, але больш нічога не заставалася ад апошняга падарунку яго хроснага, акрамя здробленага ў пудру шкла, якое блішчалым пылам раскрашылася па ўсёй паверхні пакінутага халусця.

Гары вярнуўся да няроўнага аскепка, аб які ён парэзаўся, не бачачы нічога, акрамя свайго ярка-зялёнага вока. Ён паклаў аскепае на ранішні непрачытаны выпуск “Штодзённага Вяшчуна”, які ляжаў на ложку, і паспрабаваў пазбавіцца ад ўспамінаў, якія нарынулі, уколаў шкадавання і жадання зразумець загадку пабітага люстэрка, накінуўшыся на астатняе халусце ў куфары.

Яшчэ гадзіна яму спатрэбілася на тое, каб канчаткова апусташыць куфар, выкінуўшы бескарысныя рэчы, а астатнія скласці па купках у залежнасці ад таго, спатэбяцца або не яны яму надалей. Мантыі для школы і Квідытча, кацел, пергамент, пёры і большасць падручнікаў адправіліся ў кучу ў куце: іх ён збіраўся пакінуць. Яму стала цікава, што яго цётка і дзядзька зрабілі б з імі: спалілі б пад полагам ночы, нібы яны былі доказамі якога страшнагазлачынства? Яго маглаўская адзежа, Плашч-Нябачнік, набор для падрыхтоўкі зелляў, некаторыя кнігі, альбом з фатаграфіямі, які Хагрыд падарыў яму, пачак лістоў і яго палачка адправіліся ў стары ранец. У пярэдняй кішэні ляжалі Карта Марадзёраў і медальён з занатоўкай ад Р.А.Б. Медальёну было адведзена такое ганаровае месца не таму, што ён быў каштоўным — на самай справе ён наогул нічога не каштаваў — а з-за кошта, якім ён дастаўся.

На стале побач з яго палярнай савой Хэдвіг застаўся стос газет: па адной на кожны дзень знаходжання на Прайвет Драйв гэтым летам.

Ён падняўся з полу, пацягнуўся і падайшоў да стала. Хэдвіг не паварушылася, калі ён пачаў хутка праглядаць і кідаць газету адну за іншай у кучу смецця. Сава альбо спала на самай справе, альбо прыкідвалася; яна вельмі злавалася на Гары за тое, што ён не дазваляў ёй часта пакідаць клетку.

Калі стопка амаль падышла да канца, Гары спыніўся ў пошуках экзэмпляра, які, ён ведаў, прыйшоў адразу пасля таго, як ён вярнуўся ў хату на Прайвет Драйв на лета. Ён памятаў, што на перадавіцы была невялікая нататка пра адстаўку Чарыці Бербыдж, настаўніцы Маглавывучэння у Хогвартсу. Нарэшце, ён знайшоў патрэбную газету. Адкрыўшы дзесятую старонку, ён сеў на крэсла за пісьмовым талом і перачытаў артыкул, які шукаў.

Эльфіяс Додж

У памяць аб Альбусе Дамблдору


Я пазнаёміўся з Альбусам Дамблдорам у адзінаццаць гадоў у наш першы дзень у Хогвартсу. Наша ўзаемая сімпатыя, несумнеўна, паўстала з-за таго, што мы абодва адчувалі сябе ізгоямі. Я перахварэў драконавай воспой незадоўга да прыбыцця ў школу, і мой зялёны твар ў пупырышках, нават калі я акрыяў, не прыцягвала да мяне шмат народа. Альбус прыбыў у школу не з самай лепшай рэпутацыяй. Годам раней яго бацьку Персіваля абвінавацілі ў жорсткасці і нападзе на трох эных маглаў.

Альбус ніколі не спрабаваў адмаўляць, што яго бацька (які памёр у Азкабане), здзейснў гэтае злачынства, наадварот, калі я памкнуўся духам і спытаў яго, ён запэўніў мяне ў тым, што ён ведаў пра віну бацькі. З тых часоў Дамблдор адмаўляўся размаўляць аб смутным, хоць шматлікія спрабавалі яго справакаваць. Некаторыя нават былі схільныя хваліць учынак яго бацькі і лічылі, што ён таксама быў магланенавіснікам. Як жа яны памыляліся. Любы, хто ведаў Альбуса, мог с упэўненасцю сказаць, што ён ніколі нічога не меў супраць маглаў. На самай справе, з-за сваёй непахіснай падтрымкі правоў маглаў ён нават нажыў сабе нямала ворагаў у наступныя гады.

Усяго толькі праз некалькі месяцаў славу бацькі Альбуса зацямніла яго ўласная. Да канца першага года яго ведалі не як сына магланенавісніка, а як самага блішчалага з усіх вучняў, якія калі-небудзь вучыліся ў школе. Тым з нас, каму пашчасціла быць яго сябрамі, вельві павезла запазычыць ад яго шматлікае, і атрымаь дапамогу і падтрымку, на якую ён не павыкупляўся. У апошнія гады свайго жыцця ён прызнаўся мне, што нават тады ён ведаў — больш за ўсё яму падабалася вучыць.

Ён не толькі выйграваў усе прызы, якія можна было выйграць у школе, але і вёў рэгулярную перапіску з самымі выдатнымі асобамі міру тых дзён, уключаючы Нікаласа Фламеля, вялікага алхіміка, Бацільду Бэгшот, выдатнага гісторыка і Адальберта Ваффлінга, тэарэтыка магіі. Некалькі яго работ былі апублікаваныя ў папулярных выданнях: “Трансфігурацыя сёння”, “Выпрабаванні Заклёнам” і “Зеллі На Практыцы”. Наступная кар’ера Дамблдора, здавалася, ляцела з хуткасцю свтла, і засталося толькі пытанне, ці стане ён міністрам Магіі. Хоць гэта часта прадказвалі ў апошнія гады, у яго ніколі не было амбіцый міністра.

Праз тры гады пасля пачатку нашай вучобы ў Хогвартс пайшоў малодшы брат Альбуса, Аберфорт. Яны не былі падобныя: Аберфорт ніколі не любіў кніг і аддаваў перавагу вырашаць спрэчкі убоем, чым разважлівай гутаркай. Але няправільна было б меркаваць, як гэта рабілі шматлікія, што браты не былі сябрамі. Яны ладзілі роўна настолькі, наколькі маглі б ладзіць два такіх розных хлопчыка. У апраўданне Аберфорта можна сказаць, што жыць у цені Альбуса было не самым прыемным досведам. Нават сябры не маглі пазбегнуць падобнай долі, а для брата гэта было яшчэ малодшым задавальненнем.

Калі мы з Альбусам скончылі Хогвартс, мы намерваліся па традыцыі таго часу здзейсніць кругасветнае вандраванне, пагутарыць з замежнымі чараўнікамі, перш чым нашы кар’ерныя дарожкі разбегліся бы. Але здарылася няшчасце. Маці Альбуса, Кендра, памерла, пакінуўшы сына главой сям’і і адзіным карміцелем. Я адклаў свой ад’езд, каб развітацца з Кендрай на пахаванях, а затым адзін адправіўся ў вандраванне. Цяпер, калі ў Альбуса на руках засталіся малодшы брат і сястра, не магло і промовы аб тым, каб ён паехаў са мной.

Гэта быў той час, калі мы мелі зносіны менш усяго. Я пісаў Альбусу, апісваючы, магчыма бестактоўна, усе цуды: ад таго, як мяне ледзь не злавілі хімеры у Грэцыі, даэксперыментаў егіпецкіх алхімікаў. Яго лісты мала распавядалі мне пра яго паўсядзённае жыццё, якое, мабыць, было вельмі сумным для такога адоранага чараўніка. Да канца майго вандравання я з жахам пазнаў, што сям’ю спасцігла яшчэ адно няшчасце — смерць сястры Альбуса, Арыяны.

Хоць у Арыяны і так было дрэнна са здароўем, гэты ўдар, які рушыў так хутка пасля смерці іх маці, моцна ўразіў абодвух братоў. Усе блізкія Альбуса, і я адношу сябе да гэтых шчасліўцаў, лічаць, што смерць Арыяны і адказнасць Альбуса за яе (хоць ён, вядома, вінаваты не быў) наклалі на яго велізарны адбітак.

Я вярнуўся дадому і перад мной стаяў малады чалавек, які выпрабаваў не менш шматлікіх пажылых людзей. Альбус ужо не быў такім жыццярадасным, стаў стрыманей. Нажаль, нібы таго, што здарылася было мала, страта Арыяны прывяла не да збліжэння братоў, а да іх большага аддалення. (З часам гэта прайшло, вярнуліся калі не блізкія, сямейныя адносіны, то досыць сяброўскія). Але з тых часоў ён рэдка казаў пра бацькоў або Арыяне, а яго сябры аб гэтым не ўпаміналі.

Хай іншыя напішусь пра яго заслугі ў наступныя гады. Дамблдор занёс вялізарны ўклад у скарбонку ведаў чараўнікоў, уключаючы яго адкрыццё дванаццаці спосабаў выкарыстання драконавай крыві. Ён пакінуў шматлікае наступным пакаленням, яго незвычайная мудрасць выяўлялася ў яго судовых рашэннях, калі ён быў Вярхоўным Чараўніком Візенгамота. Кажуць, што не было роўных таго двубоя, які абыўся паміж Дамблдорам і Грындэльвальдам у 1945 гаду. Тыя, хто бачыў яго, апісвалі жах і захапленне, якія яны выпрабавалі, нізіраючы бітву двух дзіўных чараўнікоў. Трыюмф Дамблдора і яго вынікі для чарадзейнага міру параўноўваюцца да паваротнага моманту чарадзейнага міру, як, напрыклад, Міжнародны Закон пра Сакрэтнасць або падзенне Самі-Ведаеце-Каго.

Альбус Дамблдор ніколі не ганарыўся і не выхваляўся тым, што ён знаходзіў у людзях тое, за што іх трэба было шанаваць, што было ўтоена ад вачэй. Але яго страты надзялілі яго велізарнай людкасцю і спагадай. Мне не будзе хапаць яго сяброўства больш, чым я магу растлумачыць, але мая згуба не параўнаецца з згубай магічнага міру. Па-за ўсякім сумневам, ён быў самым натхняльным і любімым дырэктарам Хогвартса. Ён памёр так, як ён жыў: працуючы дзеля вышэйшай выгоды да апошняга ўздыху, так, як ён калісьці працягнуў руку маленькаму хлопчыку з драконавай воспай, якім ён і быў, калі мы сустрэліся.

Гары скончыў чытаць, але працягваў глядзець на фатаграфію побач з некралогам. У Дамблдора была ўсё тая ж добрая знаёмая ўсмешка, але ён так глядзеў па-над свамі акулярамі-паўмесяцамі, шо Гары здавалася, быццам нават з фатаграфіі ён бачыць усё наскрозь, што прымушала яго адчуваць гаркату і збянтэжанасць адначасова.